بررسی رابطه‏ ی بین ابعاد فرزندپروری و مسئولیت پذیری درنوجوانان: نقش واسطه گری سبک های پردازش هویت

چکیده بررسی رابطه ی بین ابعاد فرزند پروری و مسئولیت پذیری درنوجوانان: نقش واسطه گری سبک های پردازش هویت شیوا برزو پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه گری سبک های پردازش هویت در رابطه ی بین ابعاد فرزندپروری و مسئولیت پذیری در نوجوانان صورت پذیرفت. شرکت کنندگان این پژوهش شامل 304 نفر (171 دختر و 133 پسر) از دانش آموزان دبیرستان های شهر شیراز بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی متغیرهای پژوهش، هر یک از شرکت کنندگان، پرسش نامه های محیط خانوادگی (نقاشیان، 1358)، سبک های پردازش هویت (وایت و همکاران، 1998) و مسئولیت پذیری (سروش، 1390) را تکمیل نمودند. پایایی ابزارهای پژوهش به وسیله ی ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن ها به کمک همبستگی درونی تعیین شد. نتایج حاکی از روایی و پایایی قابل قبول آزمون ها بود. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که سبک های پردازش هویت در رابطه بین ابعاد فرزندپروری و مسئولیت پذیری نقش واسطه گر سهمی را ایفا می کنند. هم چنین، ابعاد فرزندپروری کنترل و محبت، پیش بین مثبت و معنادار مسئولیت پذیری دانش آموزان هستند. بعد فرزندپروری کنترل، پیش بین مثبت و معنادار سبک پردازش هویت هنجاری و بعد فرزندپروری محبت، پیش بین مثبت و معنادار سبک های پردازش هویت، اطلاعاتی و هنجاری و پیش بین منفی و معنادار سبک پردازش هویت سردرگم – اجتنابی می باشند. در مورد سبک های پردازش هویت نیز مشاهده گردید که سبک های پردازش هویت اطلاعاتی و هنجاری، پیش بین مثبت و معنادار و سبک پردازش هویت سردرگم - اجتنابی پیش بین منفی و معنادار مسئولیت پذیری دانش آموزان است. در پایان، به منظور بررسی تفاوت های جنسیتی در متغیرهای پژوهش از آزمون آماری t برای گروه های مستقل با تصحیح بنفرونی استفاده گردید و مشخص گردید بین میانگین نمرات دختران و پسران از نظر مسئولیت پذیری، سبک های پردازش هویت اطلاعاتی و سردرگم – اجتنابی تفاوت معناداری وجود ندارد، اما در سبک هنجاری دختران از میانگین بالاتری نسبت به پسران برخوردارند. علاوه بر این، در زمینه ی ابعاد فرزندپروری در بعد محبت تفاوت معناداری به نفع دختران وجود دارد، اما در بعد کنترل به صورت معناداری پسران از میانگین بالاتری نسبت به دختران برخوردارند. کلید واژه ها: ابعاد فرزندپروری، سبک های پردازش هویت، مسئولیت پذیری